“Door mijn traumabehandeling voel ik meer lucht, meer vrolijkheid”

Bijna twintig jaar liep hij rond met klachten. Cliënt Henk (58) had meerdere trauma’s, maar wilde lange tijd niks weten van een behandeling. Totdat zijn lichaam op was. “Toen wist ik: als ik oud wil worden, moet ik het anders aanpakken.” 

Zijn traumabehandeling zit er net op. Nu begint hij aan de volgende stap: rouwverwerking. “Wat ik precies heb meegemaakt wil ik niet kwijt,” vertelt Henk. “Maar ik wil wel vertellen op welke manier ik er last van heb. En hoe Trajectum me helpt om mijn leven weer op te pakken.” 

Veel werken

“Jarenlang hing er een juk op mijn schouders: zo voelt het. Ik heb ook weleens gelachen, maar dat waren maar momenten. Ik was vooral somber en leefde teruggetrokken. Ik werkte heel veel, 60-70 uur per week, om maar niks te hoeven voelen. Bijna twintig jaar lang ging dat zo door. Totdat mijn lichaam zei: het gaat niet meer. Ik at niet, sliep niet en kon me niet concentreren. Ik was helemaal op. Toen wist ik: als ik oud wil worden, moet ik het anders aanpakken.” 

Ik werkte heel veel, om maar niks te hoeven voelen

Pittige therapie 

“Ik sprak met verschillende zorgorganisaties. Maar nergens vond ik de therapie die bij me paste. Bij Trajectum vond ik dat wel. Twee keer per week kreeg ik behandeling en kwam ik hier naartoe. Dan was er nog een dag dat ik thuis was, maar wel met de behandeling bezig was. Een soort huiswerkdag. 

Traumabehandeling is best pittig. Het begint rustig, maar na een tijdje komt het echt binnen. Vooral toen ik de imaginaire exposure-therapie deed. Tijdens de sessies ga je tot in detail terug naar de gebeurtenis van het trauma. Dat wordt opgenomen en als huiswerk moest ik dat dan weer thuis afluisteren. Dat vond ik heel zwaar, zo in mijn eentje op de bank.' 

Ontspanning 

“Tijdens je behandeling heb je met allerlei mensen te maken: een psycholoog, psychiater, sociotherapeuten, een systeemtherapeut. Ze werken allemaal met elkaar samen. Als je bij de ene een zware sessie hebt gehad, staat de ander klaar om je op te vangen. Dat is enorm mooi in elkaar gezet. 

Het fijne is dat ze inspanning en ontspanning afwisselen. Na een intense sessie kun je iets ontspannends doen. Ik heb mijn rust gevonden in het inkleuren van kleurplaten. Dat lijkt kinderlijk, maar dat is het niet. Het is echt ontspannend. Je hebt de focus op iets anders en kunt opladen voor de volgende sessie.” 

Als je bij de ene een zware sessie hebt gehad, staat de ander klaar om je op te vangen

Meer Trajectums 

“Mijn traumabehandeling heeft me al enorm geholpen. Ik voel meer ruimte, lucht en vrolijkheid. Ik voel me minder somber. Ik heb geen angst, pijn of verdriet meer. Onvoorstelbaar, dit had ik nooit kunnen bedenken. Er zouden meer Trajectums moeten zijn. Ik voel me serieus genomen, en ik voel dat mensen me oprecht willen helpen om dingen te veranderen. Dat gevoel heb ik lang niet gehad. Dat ik het waard ben. Ik ben er nog niet, want ik moet nog leren om van mezelf te houden. Maar daar werken we de komende tijd aan.” 

Toekomst 

“Denken aan de toekomst vind ik nog lastig. Eerst moet ik de boel op de rit hebben. Mijn toekomst is als een groot wit schilderdoek: hoe moet ik dat in hemelsnaam gaan invullen? De grote dingen, daar durf ik nog niet aan te denken. Maar dat hoeft ook niet. Ik heb geen grote, wilde plannen. Het komt stap voor stap. 

Op dit moment vind ik het geweldig om in de natuur te wandelen. Ik kan nu stoppen met dit gesprek, mijn wandelschoenen aantrekken en het bos in duiken. Ik hield altijd al van de natuur, maar maakte er geen tijd voor. Nu geniet ik echt van de kleine dingen.”

Cliënt Diana: “Bij Trajectum leer ik de dingen anders zien” 

“Héél spannend, dit interview. En juist daarom doe ik hieraan mee.” We ontmoeten cliënt Diana (48) in Zutphen, in het gebouw van Trajectum. Haar verhaal vertellen is een grote stap voor haar. Ze vertelt over haar psychische klachten, over haar moeilijke jeugd en scheiding. Én hoe ze met hulp van Trajectum opkrabbelt.

“Een tijdje terug geleden ging het heel slecht met me. Ik had psychische problemen en had hulp gezocht bij psychologen, maar niks hielp. Toen belandde ik in een crisissituatie. Ik was al afscheidsbrieven aan het schrijven aan mijn kinderen. Gelukkig kon ik bij Trajectum terecht. Ik begon op de dagbehandeling. Eén keer per week kwam ik hier naartoe en had ik de hele dag therapieën en gesprekken.

Een paar jaar was ik ‘uit zorg’, maar later kwam ik weer terug bij Trajectum. Deze keer op de poli. Dat duurt niet de hele dag. Deze hulp krijg ik nog steeds. Ik woon zelfstandig en krijg thuis ook begeleiding, van een andere zorgorganisatie. Toch ging het eind vorig jaar weer mis.”

Trauma's

“Mijn dochter werd gepest. En ik besloot te scheiden; een moeilijke tijd. Alles uit mijn jeugd kwam naar boven. Mijn vader was vroeger heel negatief. Als ik een 6 had op school, moest het een 8 zijn. Had ik een 8, dan moest het een 10 zijn. Het was nooit goed, ook al deed ik zo mijn best. Ik deed huiswerk tot ’s avonds laat, maar haalde alsnog onvoldoendes. Zo ging dat door. En dan werd ik ook nog eens gepest. Dingen waar ik nog steeds trauma’s van heb.”

Mijn dochter werd gepest, ik besloot te scheiden... het was een moeilijke tijd

Niks waard

“Bijna twintig jaar ben ik getrouwd geweest. Mijn huwelijk werd de laatste jaren minder goed. De manier waarop mijn vader vroeger met me om ging, zo ging mijn man ook met me om. Ik voelde me steeds slechter over mezelf.    
Door mijn moeilijke jeugd en huwelijk, heb ik psychische problemen gekregen. Ik heb geen zelfvertrouwen. Ik voel veel angst en stress bij nieuwe dingen. Daar helpt mijn lvb (licht verstandelijke beperking) niet bij mee. Ik denk slecht over mezelf en voel me alleen. Nu de scheiding achter me ligt, voel ik me al wat lichter. Wel mis ik iemand om me heen, iemand waar ik het leuk mee kan hebben.”

Boosheid uiten

“Bij Trajectum kom ik om te praten en om dingen anders te zien. We spelen ook rollenspellen. Dan speel je situaties na. En leer je: wat kon je anders doen of zeggen in die situatie? En hoe zou je willen dat het was gegaan? We proberen erachter te komen wat ik voel. En ik leer accepteren dat bepaalde gevoelens er zijn, zoals boosheid. Ik mag het hier ook uiten, dat helpt heel erg.    
De hulp die ik krijg is heerlijk. Laatst kwam ik hier boos aan, maar ging ik lachend weg. Na de behandeling voelde ik me een stuk beter.”    
 

Bij Trajectum mag ik mijn boosheid uiten, dat helpt heel erg

“Nu moet ik leren om hier in het dagelijks leven iets aan te hebben. Om om te gaan met mijn psychische klachten. Al die jaren ben ik ‘niets’ geweest. En nu moet ik ‘iets’ worden. Dat is niet makkelijk. Ook moet ik leren om niet te veel te doen. Ik heb ook een ziekte waardoor ik altijd pijn heb. Dus ik moet mijn grenzen aangeven, voor mezelf opkomen. De scheiding was daar een heel grote stap in.”

Toekomst 

“Elke vrijdag doe ik vrijwilligerswerk. Dan help ik iemand die in een verzorgingstehuis woont. We wandelen, knutselen of zingen. Voor iemand zorgen vind ik heerlijk. Verder ben ik aan het ontdekken wat ik leuk vind. Maar spelletjes doen en kaarten maken doe ik graag. Of lezen of legpuzzels doen. Een vriend, dat ik mezelf lief vind, rust in mijn leven: dat zijn dingen die ik wil voor de toekomst. Soms gaat het weer even heel slecht met me, zoals nu. Maar ik weet dat ik er weer uit kom met de hulp van Trajectum. Dat vertrouwen heb ik nu.”

En hoe Diana het interview uiteindelijk vond?

“Het viel mee! Maar ik vond het heel eng om te doen. Ik kom toch een beetje in de belangstelling te staan. Maar het is goed voor mij om mijn verhaal te vertellen. Dit voelt als een grote overwinning.”     
 

“Dankzij de passie van zijn begeleiders is onze zoon Boris nu gelukkig”

Twee jaar geleden kregen we een telefoontje. De ouders van cliënt Boris. Ze wilden hun verhaal doen. Hun zoon was helemaal opgebloeid, sinds hij een bijzondere vorm van zorg kreeg bij Trajectum. Nu hebben we opnieuw contact. “Boris is een uniek geval, maar zijn begeleiders zijn fantastisch. Nog steeds. Ze verdienen een groot compliment.”

Het leven was voor Boris lange tijd moeilijk. Bij verschillende zorginstanties deden ze hun best om Boris te helpen, maar steeds ging het weer mis. “Hij begrijpt de wereld niet goed,” vertelde moeder Marjolein Dijkstra in 2021, in het verhaal over Boris’ leven. “Boris heeft ADHD en wil veel dingen tegelijk. Ook heeft hij een vorm van autisme, is hij bipolair, manisch en heeft hij een licht verstandelijke beperking. En hij heeft een emotionele leeftijd van een kind van een half jaar. Als hij iets wil of niet wil, gedraagt hij zich als een kind. Maar cognitief (met zijn kennis, red.) zit het wel goed. Dat werkt elkaar vaak tegen.”

Een eigen team

Na jaren zoeken vonden Boris en zijn ouders een geschikte plek. Bij Trajectum kreeg Boris zijn eigen ruimte, waar hij alleen woont. Er werkt een vast team van begeleiders met hem: team Dijkstra. Zij kennen hem goed en weten precies hoe ze met hem om moeten gaan. Boris krijgt nu de zorg die bij hem past.
Twee jaar later is er veel veranderd, maar één ding is hetzelfde: ouders Marjolein en Harm zijn dankbaar voor deze unieke vorm van zorg.

Harm: “Het komt niet vaak voor, dat er een speciaal systeem om een cliënt heen is gebouwd. En je moet echt weten hoe je met Boris om moet gaan. Zijn begeleiders lukt het, en ze hebben passie voor hun vak. Ze willen de kwaliteit van Boris’ leven echt verbeteren. Dat doen ze geweldig.”
 

Er is een speciaal systeem om Boris heen gebouwd. Dat komt niet vaak voor

Oplossingen vinden

Toch was het ook bij Trajectum niet altijd makkelijk, de laatste jaren. Marjolein: “Hij moest verhuizen naar een andere ruimte, dat was erg stressvol voor Boris. En zijn vaste persoonlijk begeleider is zo’n anderhalf jaar geleden weggegaan. Ook had hij eerst 7 vaste mensen om zich heen, maar nu 4. Dan zit je al gauw met een flexteam. Het is lastig om personeel te vinden in de zorg, dus ook hier. En het is al helemaal zoeken naar mensen die het specialistische gedrag van Boris kunnen en willen begeleiden.”
Boris heeft inmiddels weer een vaste persoonlijk begeleider. “Die moest even wennen, maar heeft het geweldig opgepakt. Het team doet haar best om Boris meer kwaliteit van leven te geven. En dat lukt.”

Tochten door het bos

Zo gaan de begeleiders soms met Boris mee op huisbezoek naar zijn broers. Of naar verjaardagen van Marjolein en Harm. “Boris vindt verjaardagen en familie erg belangrijk. Die bezoekjes zijn hem dus veel waard. Maar het team doet meer mooie dingen met hem. Ze zijn zelfs met hem naar Zwitserland gegaan, waar we een appartement hebben.”
Ook in het dagelijks leven gaan de begeleiders vaak met Boris op pad. “Ze wandelen veel in de omgeving. Of ze gaan op de elektrische duofiets. Eén begeleider bij Boris op de fiets, eentje erachteraan. Ze maken mooie tochten door het bos. Ook andere activiteiten zijn erop gericht dat Boris zich goed voelt. Regelmatig komt er een ontspanningsmasseur langs. Net als de rest deze persoon weet precies hoe hij Boris rustig krijgt.”  

Op bezoek met een harinkje

Harm: “We willen de zorgorganisaties waar Boris eerder zat, niet afkraken. Op hun eigen manier hebben zij hun best gedaan voor Boris. Maar het grote verschil is dat de begeleiders van Trajectum heel toegewijd zijn. Er is zelfs een begeleider die nu ziek thuis zit, maar toch op bezoek ging bij Boris en een harinkje voor hem meenam. Dat soort dingen doen ze. Boris voelt aan dat ze het beste met hem voor hebben. En dat maakt hem gelukkig.”

Boris voelt aan dat ze het beste met hem voor hebben

Twee jaar geleden gaf Boris zijn leven een 8. “Dat zou hij nu ook weer doen,” vertelt Marjolein. “Kijk, hij heeft altijd bevliegingen. Dan zegt hij ‘haal me hier weg’ of ‘maak me maar dood.’ Maar dat gaat altijd weer over.”

Geen leiders, maar coaches

Boris’ ouders waarderen de manier van begeleiden. Harm: “Zijn begeleiders zijn geen autoritaire leiders, maar een soort coaches. Autoritaire leiders zeggen: doe dit en doe dat. Maar coaches sturen je. Dat doen ze met Boris ook. Als hij bepaalde gedachtes heeft waardoor iets niet goed gaat, zeggen ze niet ‘dit mag niet’. Eerst praten ze met hem. Maken ze hem rustig. En daarna stellen ze hem de juiste vragen en geven ze hem complimenten voor zijn antwoord. Ze laten hem in zijn waarde. En halen daarvoor alles uit de kast.”  

*De namen Boris, Harm en Marjolein Dijksma zijn niet echt, omdat we de cliënt willen beschermen. De echte namen zijn bekend bij de redactie.