FHIC: crisisbedden 2.0

Trajectum locatie Berkelland heeft als eerste in Nederland een FHIC-afdeling voor mensen met een licht verstandelijke beperking en gedragsproblemen.  

FHIC betekent forensic high & intensive care. Het is een afdeling voor forensische cliënten in een (dreigende) crisis. De manier van werken op een FHIC is anders dan op een gewone crisisafdeling. Begeleiders houden meer contact met de cliënten en er wordt zo min mogelijk drang en dwang gebruikt. Dat zorgt voor minder escalaties. Daardoor wordt de zorg veiliger voor cliënt en begeleider.

Mirjam Wigbolus (directeur zorg regio Oost) en Jeroen van Oijen (directeur bedrijfsvoering regio Oost) stonden aan de wieg van de FHIC. Ze vertellen hoe de besluitvorming en de implementatie van de FHIC-methode zijn verlopen.

Doorontwikkeling 

Mirjam: “Een afdeling ombouwen naar FHIC is niet van de ene op de andere dag gedaan. Met mijn aantreding in 2018 was de wens om te starten met de FHIC er al. Dat kwam voort uit de GGZ waar ze rond 2010 de HIC vormgegeven hadden. Rond 2015 heeft dat zich doorontwikkeld naar de forensische zorg. En ook Trajectum wilde daarin mee.”

Als startpunt werd er een open bijeenkomst georganiseerd voor iedereen die verbonden was aan de crisisafdeling in Rekken. Mirjam: “Bij Fivoor, een forensische zorginstelling in het zuiden van het land, waren ze al verder in het proces. Een van hun medewerkers kwam vertellen hoe de overstap van gewone crisisafdeling naar FHIC bij hun gegaan is. Dat plantte al een zaadje bij veel mensen. Toen hebben we een projectgroep opgericht met allerlei disciplines. Om te kijken hoe wij er zelf mee aan de slag konden gaan.”

Van beheerscultuur naar kwaliteit van leven 

Dat begon bij belangrijke zaken als personeel en huisvesting. En dat personeel was niet direct enthousiast. Mirjam: “Werken op een FHIC vraagt veel van een begeleider. Er zijn veel minder kaders, afspraken, regels en programma’s. We zijn van een beheerscultuur teruggegaan naar een vrijere cultuur. Daarin zijn natuurlijk nog steeds grenzen en regels, maar we gaan veel meer uit van de kwaliteit van leven van de cliënt. Jeroen: “Een van de grootste verschillen tussen de FHIC en een reguliere crisisafdeling is dat we nu echt aan de slag gaan met de cliënt. We vangen niet alleen op, we proberen er ook zoveel mogelijk voor te zorgen dat ze niet verder wegzakken. In die periode zagen we mensen vertrekken die dat niet zagen zitten, maar gelukkig trok het ook juist een groep nieuwe medewerkers aan die hier juist blij van worden.”

Werkgroepen 

Met een groep enthousiaste medewerkers werd er in verschillende werkgroepen gewerkt aan handboeken, een FHIC-monitor en werden er auditoren opgeleid. De overstap naar de FHIC kreeg een extra boost, doordat op 1 januari 2020 de Wet Bopz vervangen werd door de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd). Binnen de Wzd staat de cliënt centraal: dat sluit goed aan op de manier van werken op de FHIC.  Mirjam: “Halverwege 2019 zijn we gestart met een voorbereiding op 24 uurs-opname op de crisisafdeling. Dat heeft het werken in een stroomversnelling gebracht. Toen kwam ook de shift in mindset. Het was niet alleen meer een managementding, maar het team zei: ‘zo willen we voortaan werken.’”

Cliënt voorop 

De FHIC-bedden zijn deels bedden van het zorgkantoor. In deze bedden worden mensen met een Wlz (Wet langdurige zorg)-indicatie in crisis opgenomen. Dat gaat in overleg met een onafhankelijke crisisregisseur. Jeroen van Ooijen: “We zijn aan het onderzoeken of we ook mensen in crisis kunnen opvangen die (nog) niet onder de Wlz vallen. Dat stemmen we af met financiers en ketenpartners. Maar onder welke wet de cliënt ook valt: we zorgen ervoor dat hun belangen altijd voorop staan. Bijvoorbeeld door ook intensief samen te werken met reguliere crisisafdelingen.”

Jeroen en Mirjam zijn het erover eens dat zij ‘slechts’ faciliteren. Jeroen: “Het is het team dat het moet doen.” Mirjam vult aan: “Het is heel mooi om te zien hoe enthousiast het team nu is. Dankzij een groepje kartrekkers heeft het hele team een shift gemaakt. Daar ben ik heel trots op!”

Meer informatie

Kijk voor meer informatie over FHIC ook eens dit artikel: Van traditionele crisisafdeling naar FHIC: zo deed de Stuw dat | Trajectum, of neem contact op via info@trajectum.info.