Trauma bij vrouwen en mannen met een LVB

De gevolgen van grensoverschrijdend gedrag en misbruik van vrouwen zijn vaak ernstig en langdurend. Het heeft een grote impact op hun leven. Onderzoek van het Kenniscentrum van Trajectum laat zien dat trauma, misbruik en mishandeling vaak voorkomen bij mensen met een LVB. Vooral bij hen die uiteindelijk worden opgenomen in een instelling zoals Trajectum. 

Uit ons onderzoek blijkt dat vooral vrouwen met een LVB in dat opzicht een kwetsbare groep vormen. De resultaten van dit onderzoek, uitgevoerd door Vivienne de Vogel (Van der Hoevenkliniek en Universiteit van Maastricht) en Robert Didden (Kenniscentrum Trajectum en Radboud Universiteit), zijn onlangs gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. 

Het onderzoek

Ons onderzoek vond plaats binnen meerdere instellingen voor forensische zorg, waaronder Trajectum.  We vergeleken de traumageschiedenis van 126 vrouwen met een LVB met die van mannen met een LVB, maar ook met die van 76 vrouwen zonder een LVB. Informatie over slachtofferschap en traumageschiedenis werd verkregen door bestudering van het dossier van de cliënten en risicotaxatie-instrumenten. De meeste cliënten waren gedwongen opgenomen in het kader van forensische zorg (onder andere tbs). We keken naar gebeurtenissen die te maken hadden met emotionele, fysieke en seksuele mishandeling en verwaarlozing. Zowel in de kindertijd als op volwassen leeftijd.

    

Vrouwen met en zonder LVB

De resultaten lieten zien dat zowel vrouwen met als zonder een LVB, veel ingrijpende levensgebeurtenissen en trauma hebben meegemaakt. Dat vrouwen met een LVB dit veel vaker als kind en volwassene hebben meegemaakt, dan vrouwen zonder een LVB. Vrouwen met een LVB lieten bovendien veel meer gedrags- en psychische problemen zien, dan vrouwen zonder een LVB. Mogelijk is er een verband tussen het veelvuldig meemaken van trauma, inclusief andere nare ingrijpende ervaringen, en het ontwikkelen van allerlei vormen van bijkomende problematiek.

    

Vrouwen en mannen met LVB

We maakten ook een vergelijking tussen 31 vrouwen en 31 mannen met een LVB. Daaruit blijkt dat zowel mannen als vrouwen veel ingrijpende gebeurtenissen meemaken in hun leven. Echter, dat dit voor vrouwen met een LVB veel vaker het geval is, vooral op volwassen leeftijd. Het verschil tussen vrouwen en mannen was het grootst als het gaat om vormen van seksueel misbruik en fysieke mishandeling, Daar zijn vrouwen met een LVB veel vaker het slachtoffer van.

Aandacht voor traumatisering

Dit onderzoek laat zien dat vrouwen én mannen ingrijpende gebeurtenissen, of zelfs traumatische ervaringen hebben. Echter, dat vrouwen met een LVB de meest kwetsbare groep vormen. Deze resultaten pleiten ervoor dat we veel aandacht moeten hebben voor traumatisering van vrouwen en mannen met een LVB, die voor behandeling en begeleiding zijn opgenomen binnen Trajectum. En dat we ook moeten kijken naar meer ‘onzichtbare’ internaliserende problematiek van cliënten, ook bij risicovol acting out gedrag zoals agressie, dat vaak op de voorgrond staat

Stappen gezet

Gelukkig zijn al een aantal stappen gezet in de diagnostiek en behandeling van trauma bij cliënten met een LVB. 

1.  Zo hebben we een aantal jaren geleden de Diagnostisch Interview Trauma en Stressoren – LVB ontwikkeld (Mevissen, Didden, & De Jongh, 2018) en onderzoeken we samen met ’s Heerenloo een screener (die door begeleiders van clienten kan worden gebruikt), waarmee we trauma en bijbehorende klachten vroegtijdig kunnen opsporen. 
2. Ook hebben we in een aantal gevalsstudies laten zien dat de gevolgen van trauma goed kunnen worden behandeld, bijvoorbeeld door middel van EMDR. 
3. Op dit moment doet het Kenniscentrum, in samenwerking met onder andere Tactus en Pluryn en met subsidie van Kwaliteit Forensische Zorg, een onderzoek naar de effectiviteit van Seeking Safety – LVB als interventie voor trauma en verslaving bij cliënten met een LVB. 

Dit alles laat onverlet dat we vooral ook moeten kijken naar een traumasensitieve begeleidingsstijl voor vrouwen en mannen met een LVB, die een geschiedenis van trauma en victimisatie met zich meedragen.

Vragen

Heeft u vragen naar aanleiding van dit onderzoek of artikel? Neem dan contact op met het kenniscentrum via kenniscentrum@trajectum.info

Meer informatie