“Tijdens de coronaperiode hebben cliënten te maken met meerdere soorten verlies”

Geestelijk verzorger Marleen: “Tijdens de coronaperiode hebben cliënten te maken met meerdere soorten verlies” 

Hoe ziet de baan van onze geestelijk verzorgers eruit? Waar gaan de gesprekken over die zij met cliënten hebben? En zijn die gesprekken anders tijdens de coronaperiode? De komende tijd interviewen we 4 geestelijk verzorgers over hun werk. Deze keer: Marleen Smits.  

Samen met collega-geestelijk-verzorger Elsz werkt Marleen bij alle locaties van Trajectum Oost. Ze organiseert bijvoorbeeld thema- en afscheidsbijeenkomsten of een moreel beraad voor collega’s of cliënten.  
Maar het grootste deel van de tijd heeft Marleen 1-op-1-gesprekken met cliënten. “Die gesprekken gaan over zingeving, identiteit en levensbeschouwing. “Ik sluit aan bij wat er op dat moment speelt bij de cliënt. Waar hij verdrietig om is, wat hij mist of wat hem juist blij maakt. Omdat de gesprekken vertrouwelijk zijn, kan de cliënt vrijuit vertellen wat hem bezighoudt.” 

Zin van het leven 

Het werk van een geestelijk verzorger heeft onder andere te maken met zingeving. “Dat gaat vooral over wat je belangrijk vindt in het leven. Of waar je kracht of energie van krijgt. Dus wat ertoe doet voor jou. Dit voorjaar volgen wij een training. Daarmee gaan we collega’s van Trajectum ondersteunen bij het herkennen van zingevingsvragen bij cliënten. 

Stel je voor: een cliënt werkt graag op de boerderij om dieren te verzorgen. Maar door corona kan dat opeens niet meer. Dat heeft een grote invloed op hem. Het is niet alleen werk wat hij mist, maar ook in het buurt zijn van de dieren en voor de dieren zorgen. Dat ontspant hem en geeft zin aan zijn dag. Als begeleiders het gemis herkennen en erkennen, dan kan dat de cliënt helpen om deze periode vol te houden.” 

Het helpt cliënten als we zien wat écht belangrijk voor hen is

Eenzaam tijdens corona 

De gesprekken met cliënten zijn sinds corona dus anders dan anders. “Het gaat nog meer dan normaal over opgesloten zitten en eenzaam zijn. We staan daar dan samen bij stil. Ik kom niet met een oplossing; het is vooral belangrijk dat ik naar de cliënt luister. Pas daarna vraag ik bijvoorbeeld hoe hij de eenzaamheid de vorige keer heeft volgehouden. Zo gaan we samen op zoek: Wat kan de cliënt helpen om het uit te houden? Waar put hij kracht uit?

Aandacht voor hun verhalen is in deze periode extra belangrijk. Cliënten hebben te maken met meerdere soorten verlies. Ze kunnen soms niet meer naar hun werk, missen het contact met hun familie, vrienden, collega’s en de vrijwilligers. En ze zijn nog meer beperkt in hun bewegingsvrijheid. Daarnaast vallen ook de uitstapjes weg. Tegelijk zijn er ook cliënten die nu meer rust ervaren en zich juist beter voelen. Ook voor die verhalen is er aandacht.”

Moreel beraad

Door corona liggen de groepsactiviteiten van de geestelijk verzorgers stil. Wat soms wel doorgaat, meestal online, is ‘moreel beraad’. Hierbij zijn de geestelijk verzorgers gespreksleider. Tijdens moreel beraad staan collega’s samen stil bij dilemma’s in het werk, die voor morele vragen zorgen. “Die dilemma’s vragen aandacht en gaan over wat goede zorg is. Het is belangrijk dat collega’s hierbij open zijn naar elkaar en geen oordeel hebben. Dat daagt ze uit om vastgeroeste denkpatronen los te laten. En samen bewust te worden van de waarden en normen die invloed hebben op wat we doen.” 

Bij een moreel beraad staan collega’s stil bij dilemma’s in het werk, die gaan over wat goede zorg is

Vrijheid of veiligheid

Marleen geeft een voorbeeld van een moreel dilemma: “Een cliënt is 75 jaar en is gewend dat hij ’s middags alleen naar buiten mag om te wandelen. Hij woonde vroeger op een boerderij en is nog altijd graag buiten. Maar sinds kort is hij wat in de war en hij is al eens verdwaald. De ene begeleider maakt zich zorgen om zijn veiligheid en wil hem tegenhouden om alleen naar buiten te gaan. De andere vindt dit ten koste gaan van zijn vrijheid en wil hem nog wél laten wandelen. Als team sta je dan stil bij de vraag: Mag ik hem nog alleen naar buiten laten gaan? Wat is nou goede zorg? Moreel beraad kan helpen om elkaar beter te begrijpen. En om beter samen te werken.”  

Lees meer over onze geestelijke verzorgers 

Benieuwd naar de verhalen van onze andere geestelijke verzorgers? In onze interviewserie over hun vak vertellen onze geestelijke verzorgers over heftige gesprekken, dilemma’s bij medewerkers en vrij zijn van vooroordelen. Lees de verhalen van Nynke en Elsz.