“Ieder mens heeft een betrouwbare ander nodig”

Geestelijk verzorger Elsz: “Ieder mens heeft een betrouwbare ander nodig” 

Hoe ziet de baan van onze geestelijk verzorgers er uit? Waar gaan de gesprekken over die zij met cliënten hebben? En zijn die gesprekken anders tijdens de coronaperiode? De komende tijd interviewen we 4 geestelijk verzorgers over hun werk. Deze keer: Elsz de Roos. 

Rouw, loslaten, liefde, vriendschap. Het zijn een paar van de onderwerpen die voorbijkomen in het werk van Elsz. Samen met collega Marleen staat ze klaar voor de cliënten van alle locaties van Trajectum Oost. Vanuit de vertrouwensfunctie die zij hebben gaat het vooral om luisteren en samen met cliënten stilstaan bij wat hen bezighoudt. 

Zingeving en levensvragen 

Mensen denken vaak dat alle geestelijk verzorgers bij een geloofsgemeenschap horen, maar dit is niet zo, vertelt Elsz. “Als een cliënt over zijn geloof wil praten, kan dat natuurlijk. Ook dat is zingeving. En als iemand contact wil met bijvoorbeeld een pastoor of imam, dan zorgen we hiervoor. Zelf ben ik niet kerkelijk. Gesprekken gaan meestal over de levensvragen die we allemaal kennen: wie ben ik, wat vind ik belangrijk in mijn leven, waarom gebeuren er van die nare dingen of waarom voel ik me niet gelukkiger?”
 

We praten over alledaagse problemen, maar ook over angst, eenzaamheid, geluk en rouw

Hart luchten

“Cliënten kunnen om allerlei redenen langskomen voor een gesprek. Vaak is dit om hun hart te luchten, bijvoorbeeld een verhaal over een ruzie. Samen merken we dan dat daar iets groters achter zit. Het kan zijn dat iemand zich niet begrepen voelt of het gevoel heeft dat hij anders is dan anderen. Ook rouw is een onderwerp dat heel regelmatig aandacht vraagt. Er zijn veel vormen van rouw. Zo kan het zijn dat een cliënt zich eenzaam voelt omdat ze afscheid moest nemen van de vriendinnen waarmee ze op straat leefde. Of iemand die beseft dat samenwonen en kinderen krijgen niet voor hem is weggelegd. Het is niet makkelijk om je beperkingen te accepteren en je dromen los te laten. Samen met cliënten zoek ik dan naar betekenis: waar word je blij van, waar kom jij je bed voor uit?” 

Normaal gesproken organiseren geestelijk verzorgers ook groepsactiviteiten en één keer per jaar een herdenkingsviering. Maar deze activiteiten liggen stil door corona. “Jammer, want juist dit zijn momenten waarop cliënten ervaren wat het betekent om met elkaar verbonden te zijn.”

Moreel beraad

“Naast geestelijk verzorger ben ik ook gespreksleider moreel beraad. Tijdens een moreel beraad sta je met een team collega’s stil bij morele dilemma’s die zij tegenkomen in hun werk. Vaak gaat het over de vraag: wat is in deze situatie goede zorg? We gaan onder andere in op ieders waarden en principes. Corona roept nieuwe dilemma’s op. Zo’n dilemma zou kunnen zijn: hoeveel vrijheid geef je cliënten nu er zoveel maatregelen zijn? Als autonomie je grootste waarde is, denk je hier anders over als je collega, die veiligheid het belangrijkst vindt. Wat is dan wijsheid? Juist nu is het belangrijk dat een moreel beraad kan doorgaan. Dit kan online met kleine groepen, of live als we ons kunnen houden aan de anderhalve meter.”

Coronatijd

Door corona blijven dus vooral de individuele gesprekken met cliënten over. “Tijdens de eerste golf moest ik thuiswerken, dat was lastig. Bij beeldbellen zie je bijvoorbeeld geen lichaamstaal. Als het gaat over gevoelige onderwerpen is het belangrijk dat je letterlijk dichtbij bent. Gelukkig mogen we de cliënten nu weer gewoon ontmoeten. Maar ook nu is het anders. Vooral het hele spontane mis ik. Ik denk toch steeds: kan ik dit doen? Sta ik niet te dichtbij? Dit werk gaat over nabijheid: dicht bij mensen zijn. En natuurlijk zorg ik ervoor dat ik niet 4 locaties op een dag bezoek.”

Vooral het hele spontane mis ik. Ik denk toch steeds: kan ik dit doen? Sta ik niet te dichtbij?

Vertrouwenspersoon 

Voor cliënten is het belangrijk dat zij, naast hun vertrouwde begeleiders, iemand hebben aan wie ze alles kunnen vertellen zonder dat het gerapporteerd wordt. Mede door mijn beroepsgeheim is het vaak wat makkelijker om open te zijn. Samen met hen probeer ik problemen wat lichter te maken door er anders naar te kijken. Het is fijn als een cliënt opgelucht of zelfs met een lach op zijn gezicht weer weggaat.”

Veiligheid

“Ik probeer iets bij te dragen aan de veilige en overzichtelijke plek die Trajectum aan cliënten biedt. Veel cliënten hebben een ingewikkelde tijd achter de rug. Een deel van hen is bij ons geplaatst door de rechter. Ik praat geen enkel delict goed, maar ik heb wel begrip voor het verhaal dat daar meestal achter zit. Het gaat om mensen die zijn opgegroeid in een onveilige omgeving. Dan is de kans dat er iets fout gaat groot. In ieder mens zit iets moois en goeds, en dat halen we samen tevoorschijn.”

Lees meer over onze geestelijke verzorgers 

Benieuwd naar de verhalen van onze andere geestelijke verzorgers? In onze interviewserie over hun vak vertellen onze geestelijke verzorgers over heftige gesprekken, dilemma’s bij medewerkers en vrij zijn van vooroordelen. Lees alvast het verhaal van Nynke. 

 
Foto: Studio38°Celcius