"In een gesprek met een geestelijk verzorger voelt een cliënt zich soms even vrij

Geestelijk verzorger Nynke: “In een gesprek met een geestelijk verzorger voelt een cliënt zich soms even vrij”

Hoe ziet de baan van onze geestelijk verzorgers eruit? Waar gaan de gesprekken over die zij met cliënten hebben? En zijn die gesprekken anders tijdens de coronaperiode? De komende tijd interviewen we 4 geestelijk verzorgers over hun werk. Deze keer: Nynke Kroodsma.

Samen met collega-geestelijk-verzorger Riny werkt Nynke bij alle locaties van Trajectum Noord. Ze organiseren bijvoorbeeld vieringen en afscheidsbijeenkomsten. Ook laten ze medewerkers onderzoeken hoe collega’s denken en dingen aanpakken. 
Maar het grootste deel van de tijd heeft Nynke één-op-één-gesprekken met cliënten. Daarbij is vooral de cliënt aan het woord. En Nynke? Die luistert.  

Zelfvertrouwen 

“Het fijne voor cliënten is dat ik niets van ze hoef. Normaal gesproken worden dingen die ze zeggen vaak gerapporteerd. Maar ik luister vooral. In mijn functie als geestelijk verzorger heb ik een vertrouwensrol en een beroepsgeheim; ik mag dus niet zomaar iets doorvertellen.
Tijdens die gesprekken vergeten cliënten soms even dat ze vastzitten. Ze voelen een soort vrijheid. Ze mogen al zoveel dingen niet. Maar ze voelen ook: ik bén iemand. Ik ben niet alleen maar een cliënt met problemen; ik ben een persoon, iemand die ertoe doet. Dat zelfvertrouwen helpt ook bij de behandeling. Ze krijgen motivatie om iets van hun leven te maken.”

“Doordat er iemand écht luistert, krijgen cliënten soms meer zelfvertrouwen. Dat kan een positieve invloed hebben op de behandeling”

Kaarsje aansteken  

Waar praat Nynke dan over met cliënten? “Ze voelen zich vaak opgesloten. Dat zijn ze natuurlijk ook, voor een deel. Ze vragen zich af hoelang het allemaal nog duurt. Het leven op de groep valt ze vaak zwaar: er zitten allemaal mensen met problemen. Dat zorgt voor stress, bovenop de problemen die ze zelf al hebben.  
Maar de gesprekken gaan ook over gevoelige onderwerpen. Het contact met de familie is bijvoorbeeld niet goed, of ze hebben iemand verloren. Soms kunnen ze niet naar een uitvaart, omdat ze niet van het terrein af mogen. Een ritueel kan dan enorm helpen. We steken dan bijvoorbeeld een kaarsje aan in de kerk, schrijven een brief of gedicht of kijken de uitvaart via een livestream. Zo is er toch ruimte en aandacht voor het afscheid.”

Eerste golf

Tijdens de eerste coronagolf zaten cliënten niet alleen met de problemen waar ze altijd al tegenaan lopen. Er kwamen ook ‘nieuwe problemen’ bij. “Het bezoek en verlof werd een tijdje stopgezet. Dat vonden de cliënten heel lastig, dus daar hadden we het vaak over. Bezoek of verlof is voor cliënten een belangrijke verbinding met de maatschappij. 

Maar ook wij als geestelijk verzorgers mochten niet overal meer langskomen zoals we dat gewend waren. Ook dat was lastig. Met de meeste cliënten werkt bellen gewoon niet. Dan komt er niet zoveel uit. Als je bij iemand zit, is de sfeer en het gesprek heel anders dan wanneer het via de telefoon gaat. Gelukkig erkende de minister later dat ‘geestelijk verzorger’ een vitaal beroep is. Ook de locatiemanagers dachten mee over oplossingen. Zo konden we toch weer cliënten bezoeken. Op een veilige manier, natuurlijk.” 

“Tijdens de eerste golf kwam er bijna geen bezoek, terwijl dat voor cliënten juist een belangrijke verbinding met de maatschappij is”

Elkaar begrijpen 

Maar geestelijk verzorgers doen meer dan luisteren naar cliënten en met ze praten. “We organiseren vieringen, uitvaarten en herdenkingsbijeenkomsten. De meeste vieringen en andere groepsbijeenkomsten gaan nu niet door. Tenminste, we kunnen niet in een groep bij elkaar zitten. Maar we doen het op een andere manier. De kerstviering houden we normaal bijvoorbeeld in een sporthal. Afgelopen jaar maakten we een kerstfilm waarin onder andere cliënten een toneelstuk opvoerden. Die film bezorgden we bij alle afdelingen. De paasviering hebben we live uitgezonden via de kabelkrant.

Vóór corona leidden we ook gesprekken met teams over dilemma’s waar ze tegenaan lopen: Moreel Beraad noemen we dat. Collega’s van een afdeling gaan dan met elkaar in gesprek over wat ze belangrijk vinden. Wat vinden ze belangrijk voor de cliënt, en waarom? Welke waarden horen hierbij? Waarom is de ander het hier niet mee eens, en hoe begrijpen we elkaar beter?” 

Heftig

Soms is het werk als geestelijk verzorger heftig. “Ik ben geen robot. Sommige verhalen van cliënten raken me. Daar denk ik dan thuis nog over na, maar ik weet inmiddels wel hoe ik ermee om moet gaan.
Toch voel ik me soms bijna ongemakkelijk. Dan rij ik naar huis en dan voel ik me zo vrij. Ik kan gaan en staan waar ik wil. Onze cliënten kunnen dat niet, hoe graag ze dat ook willen. Door mijn werk krijg ik ook nog meer begrip voor de cliënten. 9 van de 10 keer komen ze uit een slechte omgeving. Dan zijn ze zijn mishandeld, misbruikt of verstoten. Als je weet waar iemand vandaan komt… dan wordt het begrijpelijker waarom sommige cliënten iets ergs doen. Natuurlijk, daar hoort dan een straf bij. Maar oordelen hoort niet bij mijn werk. Oordelen heeft de rechter al gedaan.”